Творчае аб'яднанне створана 16 сакавіка 1987 г. у Віцебску, як апазіцыя афіцыйнаму мастацтву. Удзельніцы: Аляксандр Дасужаў, Мікалай Дундзін, Аляксандр Малей, Віктар Міхайлоўскі, Таццяна Рудэнка, Юрый Рудэнка, Аляксандр Сляпаў, Валерый Шчасны, Валерый Чукін, Віктар Шылко.

У яго склад увайшлі мастачкі ў большасці не з ліку членаў Саюза мастакоў (членамі СМ былі толькі Аляксандр Малей, Віктар Шылко, Аляксандр Сляпаў). Арганізатар і кіраўнік аб'яднання Аляксандр Малей.

Асноўнай задачай аб'яднання было супрацьстаянне афіцыйнаму мастацтву. Так, на момант стварэння "Квадрата" ў саюзе мастакоў БССР былі толькі Аляксандр Малей, Віктар Шылко і Аляксандр Сляпаў. Эстэтычным арыенцірам групы быў рускі авангард, постмадэрнізм і Віцебская школа 1920-х гадоў. Метад працы групы - калектыўная творчасць - рэалізоўваўся ў форме акцый і акцый-выставак, а таксама асветніцкай дзейнасці.

У задачу групы ўваходзіла зацвярджэнне прынцыпаў свабоднай і незалежнай творчасці з эстэтычнай арыентацыяй на ідэі гістарычнага авангарда, постмадэрнізму і віцебскай школы 1920-х гадоў. Форма і метад працы "Квадрата" – калектыўная творчасць, што родніць яго з віцебскім аб'яднаннем пачатку мінулага стагоддзя – "УНОВИС". Станковая творчасць у аб'яднанні развівалася індывідуальна і прадстаўляла розныя віды мастацтва: абстрактны і фігуратыўны жывапіс, скульптуру, графіку і дэкаратыўна-прыкладное мастацтва.

Калектыўна "Квадрат" ствараў праекты, акцыі, перформансы і інсталяцыі, а таксама праводзіў інфармацыйныя акцыі пра Марка Шагала, Казіміра Малевіча і іншых прадстаўнікоў "УНОВИСа".

"Квадрат" (як і некаторыя іншыя падобныя савецкія мастацкія калектывы СССР) ствараўся як прадаўжальнік авангардных пошукаў 1920-х, бо да 1980-х традыцыя была разарваная і мастачкі спрабавалі запоўніць арганізаваную пустэчу. Авангард скончыўся ў канцы 20-х, а ў 80-я гг. мастакі імкнуліся запоўніць паўзу, якая ўтварылася.

"Квадрат" выстаўляўся ў гарадах: Віцебск, Менск, Масква, Ленінград, Нарва. За мяжой: Тэруэл (Іспанія), Варшава, Гданьск, Зялёна Гура (Польшча).

Работы ўдзельнікаў ТА "Квадрат" знаходзяцца ў Музеі сучаснага мастацтва Сеула, Нарвы (Эстонія), Нацыянальным мастацкім музеі Рэспублікі Беларусь, а таксама ў прыватных калекцыях Францыі, ЗША, Германіі, Іспаніі, Канады, Фінляндыі, Расіі і Беларусі.

-

Выбраныя даты:

16 сакавіка 1987

Калектыў быў утвораны ў Віцебску. Адбылася першая выстава ў Зале Саюза мастакоў БССР у Віцебску. Таксама ўдзел калектыву ў выставе ў Коўне ў Доме архітэктара.

1988

Удзел у семінары канцэптуальнага мастацтва ў Нарве (Эстонія).

Верасень 1988

Удзел у эксперыментальнай выставе ленінградскіх мастакоў у Палацы моладзі "Юнацтва" ў Ленінградзе.

Лістапад 1988

Праект "Эксперымент" (110 гадоў з дня нараджэння Казіміра Малевіча) з удзелам мастакоў з Мінска і Ленінграда ў Зале Саюза мастакоў БССР у Віцебску.

Люты 1989

Праект "Эксперымент" (110 гадоў з дня нараджэння Казіміра Малевіча) прайшоў у мінскім Палацы мастацтваў.

Ліпень 1989

Выстава-акцыя "Прырода і культура" ў Зале гарадскога цэнтра культуры і вольнага часу ў Віцебску.

Кастрычнік 1989

Удзел у першай рэспубліканскай выставе нетрадыцыйнага мастацтва "Панарама" ў Мінску.

Чэрвень 1990

Персанальная выстава калектыва ў Музеі сучаснага мастацтва ў Зялёнай Гуры (Польшча).

Ліпень 1990

Выстава-акцыя "УНОВІС-70", прысвечаная 70-годдзю УНАВІСа ў Віцебску (вул. Праўды, 5).

Студзень 1991

Калектыўныя інсталяцыі і фота-акцыя да выставы "Вяртанне майстра", прысвечанай Марку Шагалу (Віцебск).

Май 1991

Панарама беларускага сучаснага мастацтва "Бел-Арт" у Зале сучаснага мастацтва Норбліна ў Варшаве.

Чэрвень 1991

Выстаўка твораў "Квадрат" у біскупстве Арагоны ў Тэруэле (Іспанія).

Ліпень 1991

Выстаўка твораў мастакоў "Квадрат" у Цэнтральным Доме мастака на Крымскім Вале ў Маскве.

1992

Праект "Сцяна Малевіча".

1992

Праект "Мастацтва і прырода".

16 сакавіка 1994

"Квадрат" самараспусціўся.

Восень 1994

Мастакі "Квадрат" прымалі ўдзел у І Міжнародным пленэры "Малевіч. УНОВІС. Сучаснасць".

2015

Выйшла гісторыка-біяграфічная кніга Аляксандра Малея "Віцебскі "Квадрат": мастацкае даследаванне нонканфармісцкага руху мастакоў у Віцебску і Мінску (1987–2000 гг.)" (Мінск : Эканампрэс, 332 с.).

names