engrus
  • 1
  • 2
  • А
  • Б
  • В
  • Г
  • Д
  • І
  • К
  • М
  • Н
  • П
  • Р
  • С
  • Т
  • У
  • Ф
  • Ц
  • Э

1

2

А

Б

В

Г

Д

І

К

М

Н

П

Р

С

Т

У

Ф

Ц

Э

Царфін Файбіш-Шрага

1900–1975

Жывапісец, дызайнер па тканіне, кніжны ілюстратар, паэт.

Мастак яўрэйскага паходжання. Прадстаўнік Парыжскай школы. Ён быў маўклівы і досыць скрытны, аддаваў перавагу адзіноце. Усё жыццё Царфін з каханнем успамінаў аб дзіцячых гадах, праведзеных у Смілавічах. Па сведчанні сяброў і блізкіх, ён мог гадзінамі распавядаць аб радзіме, аб навакольных яго лясах, аб Волме, у водах якой хлапчуком ён купаўся ўлетку, а ўзімку - катаўся на каньках па змёрзлай рацэ.

Адной з вядучых тэм у творчасці Шрагі Царфіна з'яўляюцца пейзажы Францыі, якая стала яму другой радзімай. Мастак імкнуўся перш за ўсё перадаць хвалюючыя яго духоўныя і філасофскія праблемы, спадзяючыся на разуменне гледачоў. Царфін быў выдатным каларыстам, ён выкарыстоўваў своеасаблівую індывідуальную палітру, выпрацаваў пазнавальную тэхніку, увесь час знаходзячыся ў пошуку новых выразных сродкаў. Яго творы знаходзяцца ў многіх музеях Францыі, ЗША, Канады, Ізраіля, Расіі, калекцыях баронаў Ротшыльдаў і сям'і Чарлі Чапліна. 13 жывапісных работ мастака знаходзяцца ў карпаратыўнай калекцыі ААТ "Белгазпрамбанк", усе яны ўключаны ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь.

Жыў і працаваў у Парыжы.

Выбраныя падзеі

Выбраныя творы

Асацыяваныя ўстановы

Артыкулы на KALEKTAR

Спадарожныя дакументы

Звязаныя імёны

Выбраныя даты:

7 студзеня 1900

Нарадзіўся ў Смілавічах Ігуменскага павета Мінскай губерні (Расійская Імперыя, зараз г.п. Смілавічы Чэрвеньскага р-на Мінскай вобласці)

1913

Пачатковую мастацкую адукацыю атрымаў у віленскай Малявальнай школе.

1914

Захапіўся ідэямі сіянізму і з'ехаў у Палестыну. Амаль два гады Файбіш-Шрага жыў і працаваў у кібуцы (сельскагаспадарчай камуне).

1916

Паступіў у іерусалімскую Школу мастацтваў і рамёстваў Бецалель, дзе прадоўжыў сваю мастацкую адукацыю.

1918-1920

Служба ў брытанскім войску.

1920

Пачынаючы мастак прадставіў свае творы на выставе, арганізаванай мэрам Іерусаліма.

1920-х

Едзе ў Еўропу, каб працягваць сваё навучанне.

1923

Займаецца ў Берліне пад кіраўніцтвам Макса Лібермана, аднаго з вядомых прадстаўнікоў мастацкага аб'яднання Берлінскі Сэцэсіён.

1924

Пераехаў у Францыю, у Парыж. Увайшоў у кола сучасных мастакоў, аднавіў знаёмства і падтрымліваў адносіны з жывапісцам Хаімам Суціным, шмат пісаў і рэгулярна прымаў удзел у выставах Салона Незалежных (у 1925–1927, 1930, 1933, 1937, 1940 гадах).

1931

Атрымаў французскае грамадзянства.

1933–1938

Паралельна з жывапісам актыўна працаваў у галіне мастацкага тэкстылю: захаваліся эскізы тканін, створаныя ім для дома мадэляў Вольгі Олбі, з якім мастак цесна супрацоўнічаў.

1939

З пачаткам Другой сусветнай вайны, быў прызываны на ваенную службу, аднак неўзабаве, армія была распушчана. Баючыся нацысцкіх рэпрэсій, Царфін разам з сям'ёй хаваўся ў французскай правінцыі, пераязджаючы з горада ў горад. Уладальнік дома ў Парыжы, дзе ў Царфіных да вайны была кватэра, пазбавіўся рэчаў жыхароў, якія з'ехалі. Сямейны архіў, каля трохсот жывапісных і графічных твораў Файбіша-Шрагі Царфіна, створаных да 1940 года, і невялікая калекцыя работ яго сяброў-мастакоў бясследна зніклі.

1941-1944

Нягледзячы на ​​вельмі цяжкую сітуацыю, у гады вайны мастак дэмабілізуецца і ўдзельнічае ў Руху Супраціву, працягваў пісаць і выстаўляцца:

1941

Выстава ў галерэі Нотр-Дам у Грэноблі;

1942

Выстава ў Прытулку Мастакоў (Foyer des Arists) у Ліёне; выстава ў ліёнскай галерэі Фальклор (Folklore);

1944

Пасля вызвалення Францыі, у Грэноблі адбылася першая персанальная выстава твораў Царфіна.

У паваенны перыяд да мастака прыйшла вядомасць.

1947

Пераехаў у маленькі горад Роні-су-Буа пад Парыжам, дзе застаўся жыць да канца сваіх дзён. Жыццё ў пасляваеннай Францыі, разбуранай і разрабаванай нацыстамі, было вельмі складаным, але менавіта ў гэты час Царфін вырашае рушыць услед радзе свайго старэйшага сябра Хаіма Суціна і цалкам прысвячае сябе жывапісу. Яго творчасць усё больш носіць адбітак напружанага ўнутранага жыцця мастака, асабліва пасля таго, як ён даведаецца пра гібель бацькоў у смілавіцкім гета.

1950-я

Стварыў серыю жывапісных твораў, прысвечаную храмам, манастырам і замкам Францыі, якая лічыцца лепшай у яго творчай спадчыне. Некалькі работ з серыі, напрыклад, "Мон-Сен-Мішэль" і "Вежа Брысак", цяпер знаходзяцца ў карпаратыўнай калекцыі ААТ "Белгазпрамбанк".

1954

Карціна Царфіна Пейзаж была набыта Французскім Дзяржаўным музеем сучаснага мастацтва ў Парыжы. Вялікім попытам творы мастака карысталіся ў прыватных калекцыянераў Францыі, ЗША, Канады. Ён рэгулярна экспанаваў свае працы на выставах - групавых і персанальных.

1960-х

Толькі зараз мастаку ўдаецца пераадолець унутраны душэўны крызіс, яго работы паступова пачынаюць ззяць прыгожым блакітным колерам, напаўняюцца спакоем і прымірэннем.

25 верасня 1975

Файбіш-Шрага памёр.