engrus
  • 2024
  • 2023
  • 2022
  • 2021
  • 2020
  • 2019
  • 2018
  • 2017
  • 2016
  • 2015
  • 2014
  • 2013
  • 2012
  • 2011
  • 2010
  • 2009
  • 2008
  • 2007
  • 2006
  • 2005
  • 2004
  • 2003
  • 2002
  • 2001
  • 2000
  • 1999
  • 1998
  • 1997
  • 1996
  • 1995
  • 1994
  • 1993
  • 1992
  • 1991
  • 1990
  • 1989
  • 1988
  • 1987
  • 1986
  • 1985
  • 1984
  • 1983
  • 1982
  • 1981
  • 1980
  • 1979
  • 1978
  • 1977
  • 1976
  • 1975
  • 1974
  • 1973
  • 1972
  • 1971
  • 1970
  • 1969
  • 1968
  • 1967
  • 1966
  • 1965
  • 1964
  • 1963
  • 1962
  • 1961
  • 1960
  • 1959
  • 1958
  • 1957
  • 1956
  • 1955
  • 1954
  • 1953
  • 1952
  • 1951
  • 1950
  • 1949
  • 1948
  • 1947
  • 1946
  • 1945
  • 1944
  • 1943
  • 1942
  • 1941
  • 1940
  • 1939
  • 1938
  • 1937
  • 1936
  • 1935
  • 1934
  • 1933
  • 1932
  • 1931
  • 1930
  • 1929
  • 1928
  • 1927
  • 1926
  • 1925
  • 1924
  • 1923
  • 1922
  • 1921
  • 1920
  • 1919
  • 1918
  • 1917
  • 1916
  • 1915
  • 1914
  • 1913
  • 1912
  • 1911
  • 1910
  • 1909
  • 1908
  • 1907
  • 1906
  • 1905
  • 1904
  • 1903
  • 1902
  • 1901
  • 1900
  • 1899
  • 1898
  • 1897
  • 1896
  • 1895
  • 1894
  • 1893
  • 1892
  • 1891
  • 1890
  • 1889
  • 1887
  • 1886
  • 1885
  • 1884
  • 1883
  • 1880
  • 1879
  • 1877
  • 1876
  • 1875
  • 1874
  • 1873
  • 1870
  • 1869
  • 1868
  • 1867
  • 1866
  • 1863
  • 1860
  • 1859
  • 1858
  • 1854
  • 1853
  • 1852
  • 1851
  • 1850
  • 1848
  • 1847
  • 1845
  • 1843
  • 1840
  • 1839
  • 1838
  • 1837
  • 1836
  • 1834
  • 1833
  • 1830
  • 1828
  • 1827
  • 1826
  • 1825
  • 1823
  • 1822
  • 1820
  • 1819
  • 1817
  • 1812
  • 1810
  • 1808
  • 1800
  • 1797
  • 1795
  • 1790
  • 1789
  • 1788
  • 1785
  • 1778
  • 1775
  • 1692
  • 1680
  • 1661
  • 0

2024

2023

2022

2021

2020

2019

2018

2017

2016

2015

2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2005

2004

2003

2002

2001

2000

1999

1998

1997

1996

1995

1994

1993

1992

1991

1990

1989

1988

1987

1986

1985

1984

1983

1982

1981

1980

1979

1978

1977

1976

1975

1974

1973

1972

1971

1970

1969

1968

1967

1966

1965

1964

1963

1962

1961

1960

1959

1958

1957

1956

1955

1954

1953

1952

1951

1950

1949

1948

1947

1946

1945

1944

1943

1942

1941

1940

1939

1938

1937

1936

1935

1934

1933

1932

1931

1930

1929

1928

1927

1926

1925

1924

1923

1922

1921

1920

1919

1918

1917

1916

1915

1914

1913

1912

1911

1910

1909

1908

1907

1906

1905

1904

1903

1902

1901

1900

1899

1898

1897

1896

1895

1894

1893

1892

1891

1890

1889

1887

1886

1885

1884

1883

1880

1879

1877

1876

1875

1874

1873

1870

1869

1868

1867

1866

1863

1860

1859

1858

1854

1853

1852

1851

1850

1848

1847

1845

1843

1840

1839

1838

1837

1836

1834

1833

1830

1828

1827

1826

1825

1823

1822

1820

1819

1817

1812

1810

1808

1800

1797

1795

1790

1789

1788

1785

1778

1775

1692

1680

1661

0

bel Пераклад чакае праверкі

Аляксандр Рыпінскі

1809–1900

Аляксандр Феліксавіч Рыпінскі ўвайшоў у гісторыю беларускай культуры як збіральнік, знаўца і прапагандыст нацыянальнага фальклору і этнаграфіі. Ён адзін з першых пазнаёміў Еўропу з самабытным духоўным светам беларускага народа. У адной толькі Польскай бібліятэцы ў Парыжы захоўваецца каля 20 кніг паэта.

Паходзіў са старадаўняга беларускага шляхецкага роду. Нарадзіўся ён у в. Кукавячына Віцебскага павета (цяпер Віцебскі раён), маленства правёў у маёнтку Стайкі каля Віцебска. Яшчэ ў дзяцінстве палюбіў народныя песні, казкі, шмат іх ведаў на памяць, некаторыя запісваў.

Выбраныя творы

10.09.1809 ці 1811

Нарадзіўся ў в. Кукавячына, Віцебскі раён.

1829–1830

Вучыўся ў Дынабургскай школе прапаршчыкаў.

1830–1831

Удзельнічаў у паўстанні, эмігрыраваў у Францыю.

1832–1846

Жыў у Парыжы. Пачаў рыхтаваць мемуары пра лістападаўскае паўстанне – свае і паплечнікаў па барацьбе. Фрагменты іх пад назвай “Паўстанне Вілейскага, Завілейскага і Дзісенскага паветаў” былі выдадзены ананімна ў 1836.

1839

На пасяджэнні Польскага літаратурнага таварыства ў Парыжы А. Рыпінскі прачытаў першы даклад па беларускай этнаграфіі і фальклоры.

1840

На падставе ўласных лекцый выдаў асобнай кнігай фалькларыстычнае даследаванне “Беларусь”, у якім упершыню сістэматызаваў вусную творчасць беларускага народа па жанрах і тэматыцы. У кнізе змешчана вялікая колькасць абрадавых твораў, даюцца апісанні абрадаў, звесткі па гісторыі літаратуры і музычнай культуры Віцебшчыны, апублікаваны народныя рэлігійныя песні кніжнага паходжання, уласныя творы, стылізаваныя пад народныя песні.

1846

Пераехаў у Лондан, дзе займаўся выдавецкай і творчай дзейнасцю, выкладаў мовы, матэматыку і маляванне. Быў шырока вядомы як мастак, сам афармляў уласныя кнігі, выявіў здольнасці да мастацкай фатаграфіі.

1852

Разам з І. Яцкоўскім заснаваў у прыгарадзе Лондана Тотнэме вольную друкарню.

1859

Вярнуўся на радзіму. Пад наглядам паліцыі жыў у в. Кукавячына, пазней пераехаў у маёнтак Страганы. Збіраў узоры багатай беларускай вусна-паэтычнай творчасці, апрацоўваў народныя песні (даў іх класіфікацыю), казкі. Працаваў над гісторыяй беларускай літаратуры, стварыў шэраг біяграфій пісьменнікаў-беларусаў, прытрымліваючыся складзенага самім спіса (55 прозвішчаў).

1886 ці 1900
Памёр у Страганах.